Măng tây là một loại rau tươi rất phù hợp với nhu cầu ngày càng tăng này do thành phần dinh dưỡng đặc biệt của nó. Măng tây ít calo và chất béo nhưng giàu vitamin, khoáng chất, chất xơ và các hợp chất thực vật chống oxy hóa. Nó là một nguồn folate tuyệt vời, một loại vitamin B thiết yếu rất quan trọng cho sự tăng trưởng và phát triển của tế bào. Măng tây cũng rất giàu các vitamin khác như vitamin K, riboflavin và thiamin cũng như các khoáng chất như kali. Nghiên cứu cho thấy các chất dinh dưỡng thực vật độc đáo trong măng tây có thể giúp giảm nguy cơ mắc một số bệnh ung thư (Cơ sở dữ liệu dinh dưỡng của Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ)
Việc trồng măng tây đang tăng đều đặn ở các quốc gia sản xuất măng tây lớn, điều này đang tác động tích cực đến thị trường. Các quốc gia như Peru, Trung Quốc, Mexico, Mỹ, Tây Ban Nha và Ý, chiếm hơn 80% sản lượng măng tây của thế giới, đã chứng kiến sự gia tăng đáng kể về diện tích trồng và thu hoạch măng tây trong vài năm qua.
Với việc cải thiện điều kiện kinh tế và khả năng chi tiêu ngày càng tăng, người tiêu dùng ở các nước đang phát triển đang tiêu thụ nhiều măng tây hơn do những lợi ích sức khỏe khác nhau của nó.
Trước đây măng tây chủ yếu được tiêu thụ dưới dạng rau, tuy nhiên, các nhà sản xuất thực phẩm đang khám phá những cách sáng tạo để sử dụng măng tây trong nhiều loại thực phẩm ăn liền, đồ ăn nhẹ và các dạng sản phẩm có giá trị gia tăng khác. Điều này đóng một vai trò quan trọng trong việc đáp ứng lối sống bận rộn của người tiêu dùng hiện đại, những người tìm kiếm sự tiện lợi bên cạnh chế độ ăn uống lành mạnh hơn.
Ví dụ, súp, mì ống và risotto làm từ măng tây đang trở nên phổ biến vì chúng cung cấp một cách đơn giản để bổ sung dinh dưỡng từ măng tây. Các nhà phát triển sản phẩm cũng đang tung ra các loại bột và chiết xuất măng tây có thể dễ dàng kết hợp vào các sản phẩm bánh mì như bánh mì và bánh nướng xốp mà không làm thay đổi hương vị tổng thể. Những phần mở rộng sản phẩm này giúp mọi người thuận tiện hơn khi đưa măng tây vào chế độ ăn của mình. Ngành công nghiệp dịch vụ thực phẩm cũng đang đưa ra các giải pháp bữa ăn và món ăn đa dạng làm từ măng tây. Tất cả những nỗ lực này dự kiến sẽ thu hút được nhiều đối tượng hơn và mở rộng cơ sở thị trường hiện tại.
Theo dữ liệu của Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên hợp quốc (FAO), nhu cầu về thực phẩm đóng gói và chế biến có chứa các loại rau giàu chất chống oxy hóa như măng tây đã tăng hơn 12% trong khoảng thời gian từ năm 2020 đến năm 2022 trên khắp các quốc gia lớn. Sự gia tăng nhu cầu này đang khuyến khích các công ty thực phẩm phát triển các cải tiến thực phẩm mới hơn dựa trên măng tây để phục vụ cho thị trường tập trung vào sức khỏe đang phát triển. Ví dụ, các công ty thực phẩm lớn đã giới thiệu bánh quy giòn có hương vị măng tây, nước chấm và các bộ súp ăn liền có chứa măng tây trong những năm gần đây.
Quy mô thị trường măng tây trị giá 33,9 tỷ USD vào năm 2024 và dự kiến sẽ đạt 44,51 tỷ USD vào năm 2031 , tăng trưởng với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) là 3,9% từ năm 2024 đến năm 2031.
Thông tin chi tiết về khu vực thị trường măng tây toàn cầu:
Châu Âu chiếm thị phần lớn nhất với hơn 41% vào năm 2023. Nhu cầu đáng kể về thực phẩm tươi sống và tốt cho sức khỏe trong khu vực, cùng với nhu cầu tăng nhanh về thực phẩm chức năng và tốt cho sức khỏe, là yếu tố chính thúc đẩy tăng trưởng thị trường trong khu vực.
Châu Á Thái Bình Dương ước tính đạt tốc độ CAGR là 3,9% xét về doanh thu từ năm 2024 đến năm 2031. Lĩnh vực loại sản phẩm trong khu vực được dự đoán là yếu tố chính cho tăng trưởng thị trường nhờ sự hiện diện của một số nhà sản xuất măng tây lớn nhất bao gồm Altar Produce LLC, Sociedad Agrícola Virú và DanPer Trujillo SAC,
Bắc Mỹ được dự đoán sẽ chứng kiến sự tăng trưởng ổn định trong giai đoạn dự báo. Nhu cầu ngày càng tăng trong lĩnh vực thực phẩm và dịch vụ giao sản phẩm trực tuyến tăng lên ở các nước phát triển ở Tây Âu bao gồm Ý, Anh, Đức, Pháp và Tây Ban Nha sẽ ảnh hưởng tích cực đến tăng trưởng thị trường trong khu vực.
Sản xuất nông nghiệp hữu cơ đang là xu hướng phổ biến, đặc biệt tại châu Âu và Bắc Mỹ. Măng tây hữu cơ được ưa chuộng vì không sử dụng phân bón hóa học hay thuốc trừ sâu, đảm bảo an toàn cho sức khỏe người tiêu dùng và bảo vệ môi trường.
Ở các quốc gia có khí hậu khắc nghiệt, việc sử dụng nhà kính và công nghệ kiểm soát khí hậu giúp duy trì điều kiện tốt nhất để măng tây phát triển. Nông dân tại Hà Lan, Tây Ban Nha, Mỹ, Nhật Bản... đã áp dụng thành công phương pháp này, giúp tăng năng suất và giảm sự phụ thuộc vào mùa vụ.
Trồng măng tây theo hướng bền vững đang ngày càng được chú trọng, với việc sử dụng hệ thống tưới nhỏ giọt để tiết kiệm nước và giảm thiểu tác động môi trường. Ngoài ra, phương pháp trồng tuần hoàn, như aquaponics và hydroponics, cũng giúp tối ưu hóa không gian và tài nguyên, phù hợp với các khu vực đô thị.
Ở châu Á, nhu cầu măng tây tăng nhanh nhờ sự thay đổi về xu hướng ăn uống lành mạnh. Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc là những thị trường lớn tiêu thụ măng tây nhập khẩu và cũng đang phát triển trồng măng tây tại chỗ.
Măng tây là loại cây thích hợp cho mô hình nông nghiệp đô thị do khả năng phát triển tốt trong không gian hạn chế và dễ quản lý. Các thành phố như New York, Tokyo, và Singapore đã triển khai thành công các mô hình này.
Những xu hướng này phản ánh việc gia tăng sự quan tâm về sức khỏe, an toàn thực phẩm và bảo vệ môi trường trong sản xuất măng tây.
Nông nghiệp đô thị đang trở thành một xu hướng phát triển nhanh chóng trên thế giới, và măng tây là một trong những loại cây được trồng phổ biến trong các mô hình này. Dưới đây là những mô hình hiệu quả và chiến lược đang được áp dụng trong nông nghiệp đô thị để trồng măng tây:
Thủy canh là một trong những phương pháp trồng cây không cần đất được sử dụng rộng rãi trong các khu vực đô thị của Nhật Bản. Măng tây trồng theo mô hình này cho phép kiểm soát chính xác lượng dinh dưỡng, nước và ánh sáng, từ đó tối ưu hóa sự phát triển của cây. Thủy canh giúp tiết kiệm không gian và nước, rất phù hợp với các khu vực đô thị đông đúc và hạn chế về tài nguyên.
Việc trồng măng tây trong nhà kính giúp bảo vệ cây khỏi thời tiết khắc nghiệt và ô nhiễm. Các nhà kính có thể được xây dựng trên các sân thượng, trong khuôn viên trường học, hay thậm chí trên các tòa nhà văn phòng. Kỹ thuật này giúp duy trì điều kiện tối ưu về nhiệt độ và độ ẩm, làm tăng năng suất và chất lượng măng tây.
Ở các khu vực nông nghiệp cộng đồng, nơi cư dân thành phố có thể thuê hoặc mua đất để trồng trọt, đang trở nên phổ biến. Đây là nơi lý tưởng để trồng măng tây, vì loại cây này cần không gian và thời gian phát triển dài hạn (3-4 năm để đạt năng suất tối đa). Những khu vườn này giúp thúc đẩy sự gắn kết trong cộng đồng và khuyến khích lối sống xanh, lành mạnh.
Với diện tích hạn chế, nhiều hộ gia đình và doanh nghiệp đã tận dụng không gian sân thượng, ban công để trồng măng tây trong các thùng chứa hoặc hệ thống giá đỡ. Phương pháp này giúp tận dụng tối đa không gian đô thị và đáp ứng nhu cầu trồng rau sạch cho gia đình.
Nhật Bản là một trong những quốc gia dẫn đầu về công nghệ tự động hóa và Internet of Things (IoT) trong nông nghiệp. Các trang trại đô thị trồng măng tây ở Nhật Bản sử dụng cảm biến để theo dõi điều kiện môi trường, như độ ẩm, nhiệt độ, ánh sáng, từ đó tự động điều chỉnh hệ thống tưới nước và cung cấp dinh dưỡng. Điều này giúp giảm công lao động và đảm bảo cây măng tây phát triển khỏe mạnh trong môi trường đô thị.
Măng tây trồng trong nông nghiệp đô thị thường được bán ngay tại địa phương, thông qua các cửa hàng rau sạch, chợ nông sản, hoặc trực tiếp đến các nhà hàng. Việc tiêu thụ tại chỗ không chỉ giúp giảm chi phí vận chuyển mà còn góp phần thúc đẩy kinh tế địa phương.
Những mô hình trồng măng tây trong nông nghiệp đô thị đã chứng minh khả năng kết hợp giữa công nghệ tiên tiến và lối sống đô thị hiện đại, đồng thời đáp ứng nhu cầu về thực phẩm sạch, an toàn của người dân thành thị.
Hiện nay, trên thế giới có ba loại măng tây chính đang được trồng và tiêu thụ phổ biến, mỗi loại có những đặc điểm khác nhau về hương vị, hình dáng và cách sử dụng. Dưới đây là những loại măng tây đang được ưa chuộng nhất:
- Măng tây xanh là loại phổ biến nhất trên thế giới, đặc biệt tại Mỹ, châu Âu và châu Á. Loại này được trồng ngoài trời và có màu xanh đậm nhờ hấp thụ ánh sáng mặt trời trong quá trình quang hợp.
- Về Hương vị: Măng tây xanh có vị ngọt và đậm đà hơn so với các loại măng tây khác. Phần thân măng tây mềm và dễ ăn hơn, không cần gọt vỏ quá nhiều.
- Giá trị dinh dưỡng: Đây là loại giàu vitamin A, C, K và folate, có lợi cho mắt, hệ miễn dịch và giúp cải thiện quá trình tiêu hóa.
- Cách sử dụng: Loại măng tây này rất đa năng, có thể được sử dụng trong nhiều món ăn khác nhau như nướng, xào, hấp, hoặc trộn salad.
- Măng tây trắng rất được ưa chuộng ở châu Âu, đặc biệt là tại Đức, Pháp và Hà Lan. Loại này được trồng dưới đất hoặc được phủ lớp đất dày để ngăn ánh sáng mặt trời, khiến nó không thể quang hợp và giữ màu trắng.
- Hương vị: Măng tây trắng có vị dịu nhẹ, thanh thoát và ít nồng hơn so với măng tây xanh. Thân măng tây trắng cũng mềm hơn nhưng lại dày hơn, đòi hỏi phải gọt vỏ kỹ trước khi chế biến.
- Giá trị dinh dưỡng: Tương tự như măng tây xanh, măng tây trắng cũng chứa nhiều vitamin và khoáng chất, nhưng thường ít chất xơ hơn.
- Cách sử dụng: Thường được luộc hoặc hấp và dùng kèm với nước sốt hoặc bơ. Măng tây trắng thường được coi là món ăn tinh tế và cao cấp tại châu Âu.
- Măng tây tím là loại hiếm và ít được trồng hơn so với măng tây xanh và trắng. Loại này có nguồn gốc từ Ý và ngày càng trở nên phổ biến ở các quốc gia như Anh, Mỹ và New Zealand, Nhật Bản.
- Hương vị: Măng tây tím có vị ngọt và mềm hơn nhiều so với măng tây xanh và trắng, nhờ hàm lượng đường cao hơn. Hương vị độc đáo của nó khiến loại măng tây này rất được ưa chuộng trong ẩm thực cao cấp.
- Giá trị dinh dưỡng: Măng tây tím chứa nhiều anthocyanin, một chất chống oxy hóa mạnh, giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch và ung thư. Tuy nhiên, khi nấu chín, màu tím của măng tây có thể biến mất, nhưng hương vị và dinh dưỡng vẫn được giữ nguyên.
- Cách sử dụng: Loại măng tây này thường được ăn sống hoặc nấu chín nhẹ để giữ được màu tím đẹp mắt và vị ngọt đặc trưng. Nó thường được sử dụng trong các món salad hoặc làm món trang trí trong các món ăn cao cấp.
- Châu Âu: Ở các nước châu Âu như Đức, Pháp, và Hà Lan, măng tây trắng được ưa chuộng hơn nhờ vào hương vị tinh tế và kỹ thuật canh tác truyền thống. Mùa măng tây trắng thường diễn ra vào mùa xuân, và các sự kiện ẩm thực liên quan đến măng tây trắng rất phổ biến.
- Mỹ và Canada: Măng tây xanh là loại phổ biến nhất tại Bắc Mỹ, nhờ sự dễ trồng và tiện lợi trong chế biến. Người tiêu dùng ở đây thường ưa thích các món ăn nhanh, tiện lợi, và măng tây xanh đáp ứng được nhu cầu đó.
- Châu Á: Ở Nhật Bản, Hàn Quốc và Trung Quốc, Việt Nam, măng tây xanh được ưa chuộng và sử dụng phổ biến trong các món ăn truyền thống và hiện đại. Gần đây, nhu cầu đối với măng tây trắng và tím cũng tăng lên nhờ sự thay đổi trong khẩu vị và sự ảnh hưởng của ẩm thực phương Tây.
Măng tây là loại cây trồng giàu tiềm năng kinh tế bởi ngày càng được ưa chuộng trên toàn thế giới. Tuỳ thuộc từng khu vực khác nhau sẽ có những mô hình trồng trọt phù hợp, mang lại hiệu quả kinh tế cho nông dân và nhà đầu tư.